Fraznoto 

(Frazgrafio)  

Por kiu ĉi tiu la paĝaroj?

Aliprinzipa stenografio

Esperantisto, Ĵurnalisto, simple intelekta homo kaj plej bone, se kune, en unu vizaĝo tiu ne hezitos longe ĉu studi, ĉu ne rapidskribadon. En lia laboro ĝi estas necesa kaj natura kvazaû mem fondoplumo.

Certe, kiam estas bonfunkcia diktofono kaj ebleco ĝin uzi, ne valoras mediti, necesas ĝin uzi, por kia celo tro cerbumi? Mi nun pri aliaj situacioj, pri rezerva varianto, pri malneta laboro.

Ĵurnalisto scias kiom da necesus iam Konsumi paperon por elpensi ion konvenan, ne banalan. Sed se oni ankoraû urĝigas! Tiam malgajnas ne nur papero, sed ankaû nervoj.

Kaj ĉefe, domaĝe ne tio, ke ne sufiĉas saĝaj pensoj. Ili estas, elŝaltas postulataj per streĉo, situacio, redaktortasko, propraj impresojn Plej ofende, ke enskribe vi ne sukcesas ilin. Dume ni skribas neracie dekoj de ardaj pensetoj, neatendinte, sukcesas forkuri al blua foro, ne ricevinte nenian sparon pri si. Diktofonon al ili ne ŝaltos. Sed kiom da interesan vi preterlasas dum tio! Povas esti plej valoraj pensoj forflugis? Valoraj strekoj el kiuj iĝus interesaj reportaĝoj, skribskizoj, rakontojn

Elembarasiĝon mi vidas nur unu necesas lerni skribi per rapida plumstreko. Iuj diros: Ovris Amerikon, ni gratalas! De Luno falis, ĉu? Sen vi ni tion sciis kaj interesiĝis, serĉis, kaj studis stenografjon. Sed ĝi tiel komplikas laboron! Dume studas, poste terura ŝarĝo por memoro

Jes, mi scias. Mem trans tio trairis. Mem same suferis . Poste eksciis, ke ekzistas diversaj sistemoj rapidskribado. Komencis serĉi, elekti Fin fine sin haltigis ĉe "Fonostenografio" de O.S. Aleksandrova, Kiŝinjov, 1968j, kiu akre diferencis eĉ laŭ amplekso, preskaŭ trioble pli malmulta, de mia antaŭa libro. Sed ĉefe absolute alia skiboprincipo kun minimumo de: gramatiko, memorŝarĝo preskaû nur unu alfabeto kaj skubmaniero. Fakte diktofono en fontoplumo. Ĉiam ĉe si, ĉiam bonfunkcia. Dume kapablas vidi, pensi kaj teni fontoplumon.

Do, mi sincere rekomendas la rapidskribadon al ĉiu, kiu ne deziras preterlasi impresojn, laboras kun malnetoj (t.e. kiu estimante legantojn kvankam iomete pripensas, antaû ol elplaûdi siajn amorsaĝecaĵojn por atento de legantoj, kiu bedaûras elspezi amason da purpapero al balaaĵo kaj makulaturo preskaû triobla diferenco!), t.e. mi rekomendas la fonoskribadon preskaŭ al ĉiuj, kiel (al) mi ŝajnas. Ĝi verŝajne farigos vin iomete pli feliĉa eĉ.

Do, ni komencu. Anatolo Kuznecov

Medio por vivanto

Ataku, ne avaru! Ellernu fraznotaron!

Multaj homoj estas feliĉaj pro siaj hobioj. Iuj deŝiras poŝtmarkojn de la kovertoj. Iuj grimpas sur montojn. Iuj majstre produktas tapiŝojn per plektmetodo de komplikaj nodoj. Iuj kreskigas citronojn en nesimplaj siberiaj kondiĉoj. Aliaj forveturas en aprilo en Kirgizion kaj kaptas tie per siaj paraplanoj leviĝantajn aerofluojn. Tiuj diversaj okupoj alportas al homoj similecan ĝojon. Kaj se hobio estas inda, ĝi kaptas homon plene kaj faras lin sia reprezentanto en nia indiferenta filistra medio.

180 vortoj dum unu minuto

Valerij Suĥovejev estas arda adoranto de rapidskribado.

• Rapidskribado permesas skribi kun rapideco de buŝparolo, - diras li.

• Ĉi tio estas aldona, helpa skribado. Ĝi ne rifuzigas la literojn, sed simple donas al homo novajn eblecojn.

Signoj de la rapidskribado estas ne literoj kaj ne hieroglifoj. Tio ĉi estas strangaj fonsignoj, en ĉiu el kiuj lokiĝas tutaj frazoj.

Valerij Suĥovejev ekentuziazmiĝis pri la rapidskribado jam en 1968 jaro, kiam li studis en Altaja politeknika instituto kaj rimarkis, ke ĉe li rapide malboniĝas vidkapablo. Li studis en vespera fakultato kaj komencis timi, ke dum ses jaroj de studado plene malbonigos sian vidkapablon. Sed studi li volis superece.

Antaŭe li aĉetis lernolibron de stenografio, sed ties metodoj ekŝajnis al li tro lacigaj kaj ne multefektaj. Kaj tiam en librovendejo 5 (nuna ne) li eltrovis libron de Oljga Aleksandrova "Fonostenografio"(akustika rapidskribado). La libro proponis magiajn metodojn, ekposedinte kiujn, ĉiu homo povas skribi ĝis 180 vortoj en unu minuto (sed per la literoj ni skribas po 15-25 vortoj).

- Post iom da tempo miaj kamaradoj rimarkis, ke mi skribas lekciojn per iuj hoketoj, - rakontas li. - Ĝenerala intereso daŭris ne pli ol dum du semajnoj. Poste ĉiuj alkutimiĝis.

Sed post proksimume du monatoj mi komencis skribi duoble pli rapide ol aliaj kaj rimarkis alian flankon de ĉi fenomeno: ĉe mi evoluiĝis dokumenta memoro. Mi jam ne bezonis legi miajn konspektojn (lekci-kajerojn). Mi sukcesis pripensi la materialon dum tempo de la lekcio kaj sin turnis al la konspekto en tiuj maloftaj okazoj, kiam mi ion ne sukcesis kompreni.

Sia, parenca

Fonostenografion (= la rapidskribadon) elpensis en 1874 jaro instruisto de Sankt-Peterburga ina gimnazio Miĥail Terne. Helpe de ĝi eblas skribi kun rapido de parolo. La Sistemon de Terne oni simpligadis, komplikigadis, sed post la dua mondmilito Olga Aleksandrova kreis sistemon, kiun mi uzas ĝis nuna tago.

Stenografoj lokigas en unu signo unu vorton, fonostenografoj frazon. En fonostenografia alfabeto - 40 signoj. Estas taksate, ke ĝi ses foje pli potenca ol la litera. Fonostenografoj eluzas ecojn de vivparolo, eligas la sonkernojn - "bushmalfermajn kaj bushfermajn sonojn. Al homoj, kutimiĝintaj al la leterskribado, tio ĉi ŝajnas stranga - tiel, verŝajne, skribus la aliplanedanoj. Tamen, tiu ĉi sistemo estas taŭga eĉ por infano.

Ordinara stenografio estas tro komplika, - diras Suĥovejev. Ĝi estas tro hieroglifeca en ĝi estas kvar mil signoj. Unu foje mi, tiam juna homo, konversaciis kun iom postmezaĝa stenografino. Mi rakontis al ŝi pri la rapidskribado, ŝi al mi pri stenografio. Sed poste ŝi vespiris: - Ho juna homo, ja por kio al vi tio necesas? Tiom malfacile iĝis trovi la laboron. Stenografojn anstatauis diktafonoj.

Mi provis al ŝi klarigi, ke en la unua vico por studado... Sed por ŝi ŝajnis, ke la tempo de rapida skribado senrevene forpasis.

Monoj per fonsignoj

Sed foje Valerij Suĥovejev trafis okazon por konvinkiĝi, ke helpe de fonostenografio estas laborenspezi kaj hodiaŭ.

Valerij Suĥovejev estas inĝeniero en uzino inerciradaj premiloj. Iam-foje lin por kelkaj monatoj oni sendis en administran forpermeson (ferion).

Persone por mi estas bone konata la leĝo de pareco de okazoj: kiel regulo, unua evento okazas por tio, ke ĝin finu la dua. Nur kiamValerij Suĥovejev iĝis provizora senlabora, al li venis altkvalifikita tradukisto kaj proponis labori kune. Laboris ili tiel. La tradukisto tenis antau si paperfolion kun fremdlingva teksto kaj paroltradukis. Valerij surskribis la tradukon per signoj de la rapidskribado kaj enkomputiligis. Procedo pasadis tre prospere.

La sperto okazis sukcesa, kaj Valerij Suĥovejev ekiris serĉi laboron. Venadis sub reklamŝildojn, allogis klientojn: tiel kaj tiel, ni estas eluzinaj tradukistoj, eble vi havas por ni la teksteton? Klientoj aperis. Dum tempo de administra forpermeso Valerij Suĥovejev aĉetis komence malnovetan, kaj poste novan potencan komputilon.

Bonege kaj studkontrole

Antaue Valerij Suĥovejev instruis fonostenografion en Palaco de pioniroj. Ankau nun ĉe li estas kelkaj lernantoj. Li asertas, ke ekposedintoj ĉi metodikon ankau lernas nur je bonege (5) kaj scikontrolite, eĉ la 4-ojn ne ricevas. - Unu el miaj ŝatataj lernantoj estas Vanja Timofejev, nun li jam finis AGU-on (Altaja ŝtata universitato). Al mi ŝajnis, ke li ne ekposedos fonostenografion da ungeco ne sufiĉos. Sed Vanja finis la studadon tre rapide, ĝis komenco de studado en la universitato, kaj, kiel ofte okazas, malaperis de la horizonto. Aperis li ĉe mi jam estante studento de tria kurso. Li montris la poentlibreton, kaj tie estis bonege (5), bonege (5), scikontrolite, bonege (5). Nek unua bonege (4). Dum la studjaroj li ĉiujn prizojn (premiojn) elŝiris.

Por tiuj junaj homoj, kiuj faradas sin mem, la rapidskribado estas ankoraŭ unu ŝanco atingi sukceson. Tiaj homoj, tiele, ofte tre facile ĝin ekposedas ĉar, en ilia okazo, ideale kuniĝas mi volas kaj estas necese. Interealie, ekposedinto de la rapidskribado po iom ekposedas ankaŭ rapidlegadon.

Ĉina skribado

La rapidskribado ekinteresigis eĉ ĉinajn lingvistojn, kiuj estis alveturintaj en Barnaul-on en konsisto de ŝtata delegacio. Valerij Suĥovejev konatiĝis kun ili sur placo apud sportpalaco. Ili foliumis dikan ĉinan-rusan vortaron. Por Valerij estis interese, ĉu povos li surskribi per la rapidskribado ĉinan parolon. Okazis, ke li povas. La ĉinoj miris, ke li skribas ne per literoj kaj ne per hieroglifoj. Ĝenerale tamen, ili rilatas al nia litera skribado malrespekte. Ili diras, ke skribi per literoj samegalas, kiel per la strio el teujo lau neĝamaso: neoportune kaj nebele. Ilian Grandan skribadon, kiu ekzistas jam dum kvar mil jaroj, ili taksas pli sukcesa.

Sed la rapidskribado ilin ekinteresigis. En Ĉinio ĉi tempe pasis reformo de skribado, ili minimumis la grafikon, malpliigis komplikecon de hieroglifoj.

Rendevuo de samideanoj

Ankorau unu barnaula rapidskribanto estas Anatolo Kuznecov, dum 15 jaroj li pensis, ke li sola en nia urbo scipovas ĉi aferon. Kun Valerij Suĥovejev li konatiĝis ĉe sufiĉe interesaj cirkonstancoj.

Mia najbaro, okklasa lernejano, prenis ĉe mi la lernolibron. Ĝin trarigardis kaj redonis. Post iom da tempo denove prenis kaj redonis, jam scipovante skribi. Li arde interesiĝis pri komputiloj kaj iradis laŭ universitatoj. Kaj jen en AGU, en unu el inĝenierejoj, li ekvidis homon, kiu per rapidskribado faris iujn skribajojn en dika kajerego. La knabo iom staris post lia dorso kaj poste demandis: Onklo, ĉu ĉi tio ĉe vi estas fonostenografio? La onklo pro mirego preskaŭ forportiĝis de la seĝo.

La knabo konatigis plu du barnaulajn fonostenografiistojn. Ili venis en la bibliotekon kaj dum longa tempo interkorespondis, transdonante paperfolion unu al alia

Nun Valerij Suĥovejev-on eblas ekvidi en libra fojro preskau ĉiusabate. Li vendas siajn broŝuretojn Rapidskribado en unu signo tuta frazo. Iufoje demonstras eblecojn de ĉi metodo skribas per bastoneto sur neĝo. Sed, en la mem afero, li serĉas homojn, al kiuj ankauh ekplaĉus la elegantaj "fonkoj". Do, se la rapidskribado vin ekinteresis - Valerij Suĥovejev estos al vi ĝoja.

Aleksandra Privalova

To central page of this site